सोमवार, २९ जून, २०१५

प्रसंग दुसरा

अकोला शहरातील एक उच्चभ्रू वस्ती. त्या वस्तीतील एक पॉश घर. दारापुरे फाटक. फाटकाआड चारचाकी. घरातील सर्वच उच्चशिक्षित. बाजूलाच चहा टपरी. वेळ सकाळी ८ ते ९ च्या सुमाराची. टपरीवरील बाकावर कृषी विद्यापीठातील मुला-मुलींचा गलका सुरू. त्या घरापुढं एक गाय आली. तिनं फाटकाला डोकं घासलं. सुरुवातीला वाटलं तिच्या डोक्याला खाज सुटली असेल. पण, असंच तिनं दोन ते तीन वेळा केलं. बहुदा ती येथं रोजच येत असावी. बाहेर कुणी तरी आलंय याची चाहूल लागताच घरातील गृहिणीनं अर्धवट दार उघडून डोकावलं. लागलीच आत गेली. कडेवर दीड ते दोन वर्षांच्या मुलाला घेऊन बाहेर आली. हाती पोळी. फाटक उघडलं. चिमुलल्याचं डोकं गायीच्या डोक्यावर ठेवलं नि स्वत:ही तसाच नमस्कार केला. गायही लाडावली. त्या गृहिणीच्या हाताला चाटू लागली. तिनं तिच्या तोंडात पोळी भरवली. पोळी खाताच गायीनं चिमुकल्याच्या हातालाही चाटायला सुरुवात केली. तो घाबरला. परंतु, त्याची आजी की आणखी कोण असलेल्या त्या बाईंनी “काही नाही गो माताहे” म्हणत त्याचा हात ओढून गायीच्या तोंडापुढं नेला. चिमुकल्याला आता गुदगुदल्या होत होत्या. त्याला मज्जा वाटत होती. जनावर आणि मुनष्यातील हे प्रेम भारावणारचं होतं. पण, अचानक त्या ठिकाणी एक ७० ते ७५ वर्षांचा म्हातारा आला. दाढी वाढलेली. फाटके कपडे. डोळे खोपडीला भिडलेले. चालायचाही त्राण त्याच्या शरिरात नव्हता. तो गेट पुढं येऊन उभा राहिला तसे गृहिणीच्या चेहऱ्यावरील भाव बदलेले. “दान धरम करा काही तरी..” आपल्या हातातील मळकटलेली पिशवी पुढं करत अत्यंत विणवणीच्या स्वरात तो बोलला. गृहिणी काहीच बोलली नाही. पहिल्या वाक्याला जोडूनच म्हाताराच्या तोंडून दुसरं वाक्य बाहेर पडलं. “रातचं उरलेलं शियं-पाकं बी चालंल..” आता मात्र गृहिणी खवळली. “जा समोर, रोजच येतात मेल्ले ! काम करायचा कंटाळा आणि चालले भीक मागायला. चल निघ येथून.” असं म्हणत तिनं त्या वृद्धाला हाकलून दिलं. फाटक बंद करून आत गेली. वृद्ध चहा टपरी जवळ येऊन थांबला. पाच-दहा मिनिटं तिथंच रेंगाळला. त्याच्या मनातील घालमेल चहा पीत असलेल्या एका मुलानं ओळखली. “ओ संगीतबापू या बुढ्याले पोहे आन एक कटिंग दे जा.” असं म्हणत त्यानं आपल्या बिलासह त्या म्हाताऱ्याचेही बिल पे केलं नि मित्रांसोबत निघून गेला. गाय अजूनही फाटकाला डोक घासत होती. दरम्यान, पुढच्या घरातील एक गृहिणी हाती पोळी घेऊन बाहेर आली. तिला पाहाताच गायीनं आपला मोर्चा तिकडं वळवला…
- विकास विनायकराव देशमुख

मु. करडा, ता. रिसोड, जि. वाशीम 
Vikas Deshmukh Karda, Tq Risod, Distt Washim
   

प्रसंग पहिला

रात्रीची १० ते साडे दहाची वेळ. नुकताच पाऊस पडून गेलेला. रस्त्यावर ठिकठिकाणी पाण्याचे डबके साचलेले. अकोला शहरातील हिंदू-मुस्लिमबहूल भागातील एक मंदिर. महापालिकेच्या पथदिव्यांचा मनमिणत्या प्रकाशात मंदिराच्या पायाऱ्यांवर बसून दोन ते तीन म्हातारे गप्पा करत असलेले. त्यातच मंदिराचा पूजारीही. दिवसभर सायकल रिक्षा चालवून थकलेल्या अवस्थेत एक जळकटेलला, मळकटलेला ५५ ते ६० वर्षांचा वृद्ध घराच्या दिशेनं पायडल मारत जात होता. एका हातात चिलम, डोळे रस्त्याच्या दिशेनं. बहुदा गांजा ओढत असावा. हॅण्डलला एक काळी कॅरीबॅग लटकवलेली. समोरून कोण येतंय, किती वाजलेत याचं काहीही देणं घेणं त्याला नव्हतं. गांजाची झिंग आणि डबक्यात साचलेल्या पाण्यामुळं नेमकं मंदिरासमोर रस्त्यातील खड्डयाचा अंदाज त्याला आला नाही. कॅरिबॅग उसळली. खाली पडली. त्यात मांस होते. रात्री मुला-बाळांची सोय म्हणून तो घेऊन जात असावा. पण, नेमकं हेच दृश्य मंदिरासमोरील एका म्हाताऱ्यानं आपल्या जाड भिंगाच्या चष्म्यातून नरजेत कैद केलं नि “अरं मंदिरापुढं गोमांस आणून टाकलया” म्हणत गलका केला. वातावरण टाईट झालं. पुजारीही खवळला. लागलीच हिंदूत्ववादी संघटनेचे कार्यकर्ते आले. त्यांनी रिक्षा चालकाचं बोंकाड धरलं. त्याला पोलिस ठाण्यात नेलं. जय श्रीरामचे नारे देत आताच्या आता गुन्हा दाखल करा म्हणून गोंधळ घातला. उगाच आफत नको म्हणून पोलिसांनी ‘एनसी’ नोंदवली. कडक कारवाई केली जाईल, कत्तलखाना शोधाला जाईल, असं म्हणतं कार्यकर्त्यांची बोळवण केली. गांजांची चढलेली झिंग नि कार्यकर्त्यांचा रुद्र अवतार पाहून बिच्चारा रिक्षाचालकही आपलं म्हणणं ओरडून ओरडून सांगत अचानक गप गुमान झाला. प्रकरण पेट घेईल म्हणून रात्रभर त्याला ठाण्यातच ठेवलं. मांस परीक्षणासाठी लॅबमध्ये पाठवण्यात आलं. दुसऱ्या दिवशी अहवाल आला, मांस कोंबडीचं आहे म्हणून. लागलीच कार्यकर्त्यांना बोलावून घेतलं. पोलिसांनी सुटकेचा निश्वास टाकला. सार्वजनिक ठिकाणी आरोग्यास घातक पदार्थ फेकल्याच्या आरोपाखाली रिक्षा चालकावर गुन्हा दाखल केला. एव्हाणा त्याची झिंग उतरली. कुणीतरी नवसाचं कोंबडं कापलं तेच मांस तो घरी घेऊन जात होता. त्याच्यावर गुन्हा दाखल करून आपण खूप मोठं सामाजिक काम केल्याच्या अविर्भावात कार्यकर्ते निघून गेले. दंगल होता होता थांबवली त्यामुळं पोलिसांनीही पाठ थोपटून घेतली. रिक्षा चालक भेदरलेल्या अवस्थेत ठाण्यातच बसून होता. काही वेळाने क्राइम रिपोर्टर आले. त्यांनी रिक्षा चालकाला नाव विचारले. तो उत्तरला, “संपत दगडू इंगळे…”
 
-विकास विनायकराव देशमुख
Vikas Deshmukh
Karda, Tq Risod, Distt Washim